Ο Κώστας Πατσάς, της TACHOEXPERT κρούει προς τον αρμόδιο Υπουργείο Μεταφορών τον κώδων του κινδύνου, αναφέροντας σε σχετική επιστολή, μεταξύ άλλων, ότι 15 χρόνια μετά την εφαρμογή της νομοθεσίας για τους ταχογράφους στην Ευρώπη, δεν υπήρξε καμία λήψη ουσιαστικών μέτρων από το κράτος, κάτι που έχει επιβαρύνει σοβαρά τα θέματα οδικής ασφάλειας με τη διόγκωση των παραβάσεων, που επιβαρύνουν όλο τον κόσμο της μεταφοράς.
Η παρουσίαση αυτή στοχεύει στην ανάλυση των αδυναμιών που υπάρχουν στην εφαρμογή των ελέγχων για τη σωστή διαχείριση των δεδομένων τηλεφόρτωσης από τους ταχογράφους και τις κάρτες οδηγών, καθώς και στην προτεινόμενη εφαρμογή μέτρων για την ενίσχυση της συμμόρφωσης με το ευρωπαϊκό και εθνικό νομοθετικό πλαίσιο. Η ορθή τηλεφόρτωση δεδομένων είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας και την αποφυγή παραβάσεων ωραρίων οδήγησης, τόσο σε επίπεδο οδηγού όσο και εταιρείας.
1. Νομοθετικό Πλαίσιο & Τηλεφόρτωση Δεδομένων
2.1 Ευρωπαϊκό και Εθνικό Πλαίσιο
- Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί:
- Ο Κανονισμός 561/2006 θέτει τα βασικά όρια οδήγησης και ανάπαυσης.
- Ο Κανονισμός 581/2010 έθεσε τις βάσεις για τη μεταφόρτωση των δεδομένων, ορίζοντας ότι:
Τα δεδομένα από τις συσκευές των ταχογράφων πρέπει να τηλεφορτώνονται το αργότερο κάθε 90 ημέρες.
Τα δεδομένα από τις κάρτες οδηγών πρέπει να τηλεφορτώνονται το αργότερο κάθε 28 ημέρες.
· Εφαρμογή στην Ελλάδα:
Στην ελληνική νομοθεσία, ο παραπάνω ευρωπαϊκός κανονισμός αναφέρθηκε στην εγκύκλιο Αριθ. Πρωτ.: Φ450/10735/1241 (παράγραφος 33), η οποία διατυπώνει:
«Σας κοινοποιείται για ενημέρωση και εφαρμογή ο Κανονισμός ΕΕ 581/2010 της Επιτροπής της 1ης Ιουλίου 2010 (Επίσημη Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 168/16 της 2.7.2010) σχετικά με τις εγγυημένες περιόδους τηλεφόρτωσης δεδομένων από τον ψηφιακό ταχογράφο και την κάρτα οδηγού. Σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 5 του Κανονισμού 561/2006 και τον ανωτέρω Κανονισμό, οι επιχειρήσεις μεταφορών εξασφαλίζουν ότι τα δεδομένα από τον ψηφιακό ταχογράφο και την κάρτα οδηγού τηλεφορτώνονται το αργότερο κάθε 90 ημέρες (από τη συσκευή ελέγχου) και κάθε 28 ημέρες (από την κάρτα οδηγού). Τα δεδομένα φυλάσσονται από την επιχείρηση τουλάχιστον για ένα έτος, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2472/1997 για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και πρέπει να είναι διαθέσιμα για έλεγχο από τα αρμόδια όργανα στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που είναι στο στάδιο της επεξεργασίας, θα καθοριστούν ειδικότερες απαιτήσεις για την διαδικασία τηλεφόρτωσης, τη φύλαξη και την ασφαλή διάθεση των δεδομένων στα όργανα ελέγχου.»
2. Καταγραφή της Κατάστασης στην Ελλάδα
2.1 Ελλείψεις και Προβλήματα στην Εφαρμογή Ελέγχων
· Έλλειψη Ολοκληρωμένων Ελέγχων στις Εταιρείες:
Οι έλεγχοι επικεντρώνονται κυρίως στους οδηγούς κατά τις οδικές επιθεωρήσεις, ενώ οι εταιρείες συχνά παραμένουν εκτός του συστήματος ελέγχου.
Η μη χρήση ή καθυστερημένη τηλεφόρτωση και ανάλυσης των δεδομένων εμποδίζει την έγκαιρη αναγνώριση παραβάσεων από τους διαχειριστές στόλου οχημάτων.
· Τεχνικές και Οργανωτικές Αδυναμίες:
- Οι εταιρείες δεν διαθέτουν συχνά εξειδικευμένα συστήματα για την αυτόματη συλλογή και ανάλυση των δεδομένων.
- Η διασταύρωση των δεδομένων μεταξύ διαφορετικών φορέων (Τροχαία, Υπουργείο Μεταφορών, Εφορία) είναι ανεπαρκής.
- Οι διευθύνσεις μεταφορών των περιφερειών δεν εκδίδουν κάρτες επιχείρησης που είναι απαραίτητες για την μεταφόρτωση της μαζικής μνήμης των ταχογράφων. Δεν ξέρουν τι σημαίνει και ταλαιπωρούν τους πολίτες όταν ζητούν την έκδοση κάρτας επιχείρησης.
Δείτε στα αρχεία σας τις εταιρείες που έχουν οχήματα άνω των 3,5 τόνων ή λεωφορεία και συγκρίνετε με τις κάρτες επιχείρησης που έχουν εκδοθεί. Θα δείτε πως οι κάρτες που έχουν εκδοθεί είναι λιγοστές. Τα χρήματα από τα παράβολα των 200 και 300 ευρό που δεν έχουν εισπραχθεί είναι πάρα πολλές χιλιάδες ευρό.
2.2 Παραδείγματα Παραβάσεων & Κινδύνων
· Παραβιάσεις με Τηλεφόρτωση Δεδομένων:
Σύμφωνα με το έγγραφο Αριθ. Φ450/89969 της 24ης Μαρτίου 2023,υπάρχουν οι παραβάσεις για την μη τήρηση των αρχείων στους κωδικούς Β11 και Β12 .Οι παραβάσεις αυτές σε πολύ λίγες περιπτώσεις βεβαιώθηκαν .
· Στόχος της Τηλεφόρτωσης από τις Κάρτες Οδηγών:
Η ανάλυση των δεδομένων επιτρέπει στους διαχειριστές στόλου να εντοπίζουν παραβάσεις ωραρίων.
Παράδειγμα: Σε μία εταιρεία σχολικών λεωφορείων, ο οδηγός εργάζεται 5 ώρες καθημερινά εκτός Σαββάτου και Κυριακής, αλλά σε διαφορετική εταιρεία εργάζεται και το Σαββατοκύριακο. Χωρίς την τηλεφόρτωση των δεδομένων, μπορεί να μην διαπιστωθεί ότι την Δευτέρα ο οδηγός δεν έχει πραγματοποιήσει την απαιτούμενη εβδομαδιαία ανάπαυση, θέτοντας σε κίνδυνο την οδική ασφάλεια λόγω κόπωσης. Εάν η εταιρεία είχε μεταφορτώσει έγκαιρα τα δεδομένα, θα μπορούσε να εντοπίσει την παράβαση και να αναθέσει το δρομολόγιο σε άλλον οδηγό. Δείτε πόσες παραβάσεις έχουν βεβαιωθεί σε σχολικούς οργανισμούς που δεν αναλύουν τα δεδομένα των ταχογράφων. Μη ψάχνεται σε κανέναν και φανταστείτε ότι μεταφέρουν παιδιά.
· Τηλεφόρτωση από τις Συσκευές Ελέγχου:
Ορισμένοι οδηγοί, με την έγκριση της εταιρείας, δεν χρησιμοποιούν την κάρτα οδήγησης για αρκετές ώρες και έπειτα μεταβαίνουν σε άλλο όχημα, οδηγώντας επιπλέον ώρες. Σε αυτήν την
περίπτωση η παράβαση μπορεί να διαπιστωθεί μόνο αν υπάρχουν διαθέσιμα όλα τα αρχεία των οχημάτων της εταιρείας προς έλεγχο.
Σε τέτοιες περιπτώσεις η μη εφαρμογή ελέγχων σε επίπεδο εταιρείας ή η μη αποστολή των δεδομένων σε κεντρική αρχή ελέγχου εμποδίζει τον εντοπισμό:
α) Σφαλμάτων ή παραποιήσεων της συσκευής.
β) Ελέγχου των ημερήσιων χιλιομέτρων σε σχέση με απασχόληση από οδηγό.
γ) Των παραστατικών που να τεκμηριώνουν τα διανυθέντα χιλιόμετρα και την νόμιμη φόρτωση.
- Επιπτώσεις των Ελλείψεων
Ασφάλεια και Συμμόρφωση:
Η έλλειψη ολοκληρωμένων ελέγχων οδηγεί σε παραβιάσεις ωραρίων οδήγησης, αυξάνοντας τον κίνδυνο ατυχημάτων λόγω κόπωσης.
Οικονομικές Επιπτώσεις:
Η μη τήρηση των αρχείων τηλεφόρτωσης οδηγεί σε απώλεια εσόδων για το κράτος και αυξημένο κόστος λόγω ατυχημάτων.
Αθέμιτος ανταγωνισμός εταιρειών
Οι εταιρείες που μεταφορτώνουν τα δεδομένα τους έχουν οικονομικό μειονέκτημα έναντι άλλων εταιρειών διότι έχουν αγοράσει συσκευές μεταφόρτωσης, προγράμματα ανάλυσης δεδομένων ταχογράφων, έχουν εκπαιδεύσει τους οδηγούς τους, έχουν πληρώσει για έκδοση και ανανέωση κάρτας εταιρείας.
4. Προτάσεις για Βελτίωση
4.1 Τεχνολογικές Υποδομές
- Ανάπτυξη Αυτόματων Συστημάτων:
Εγκατάσταση και χρήση συστημάτων αυτόματης τηλεφόρτωσης και ανάλυσης δεδομένων από τις συσκευές ταχογράφων και τις κάρτες οδηγών.
· Κεντρική Αρχή Ελέγχου:
Δημιουργία μιας κεντρικής πλατφόρμας που θα λαμβάνει και θα διασταυρώνει τα δεδομένα, εντοπίζοντας σφάλματα συσκευής, παραποιήσεις, και αθέτηση των ωραρίων.
4.2 Νομοθετικές και Διοικητικές Παρεμβάσεις
· Αυστηρότερη Επιβολή Κυρώσεων:
Εφαρμογή πιο αυστηρών προστίμων όπου κρίνεται απαραίτητο, ποινικών κυρώσεων για τις εταιρείες που δεν τηρούν τις διαδικασίες τηλεφόρτωσης.
· Διασταύρωση Δεδομένων μεταξύ Φορέων:
Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων φορέων (Τροχαία, Υπουργείο Μεταφορών, Εφορία) για κοινή ανάλυση και έγκαιρη λήψη μέτρων(Μπορώ να σας παρουσιάσω λύση ενιαίας πλατφόρμας ανάλυσης δεδομένων).
5. Συμπεράσματα
- Η σωστή και έγκαιρη τηλεφόρτωση των δεδομένων τόσο από τις συσκευές ταχογράφων όσο και από τις κάρτες οδηγών είναι απαραίτητη για την πρόληψη παραβάσεων και την εξασφάλιση της οδικής ασφάλειας.
- Η εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανονισμών (581/2010, 561/2006) μέσω της εθνικής νομοθεσίας και η ενίσχυση των συστημάτων ελέγχου αποτελούν κρίσιμα βήματα για την αντιμετώπιση των τρεχουσών ελλείψεων.
- Με τη χρήση κεντρικής πλατφόρμας , οι μεταφορικές εταιρείες μπορούν να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τη συμμόρφωση των οδηγών, εντοπίζοντας παραβάσεις όπως η μη τήρηση ωραρίων οδήγησης ή η παράλειψη χρήσης της κάρτας οδήγησης, και να λαμβάνουν έγκαιρα διορθωτικά μέτρα.
- Με τη χρήση κεντρικής πλατφόρμας από μία ενιαία ελεγκτική αρχή μειώνεται το κόστος για την χρησιμοποίηση ελεγκτών ,συσκευών ελέγχου, εκπαίδευσης.
6. Παράρτημα / Παραπομπές
· Νομοθεσία:
Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί ΕΕ 561/2006, ΕΕ 581/2010,ΕΕ165/2014. Εγκύκλιος Αριθ. Πρωτ.: Φ450/10735/1241 (παράγραφος 33).
Παραβάσεις ταχογραφων: Αριθμ. Φ450/89969 της 24ης Μαρτίου 2023.
Σημαντικές παρατηρήσεις
Τα δεδομένα τηλεφόρτωσης πρέπει να φυλάσσονται για τουλάχιστον ένα έτος σύμφωνα με τον ν. 2472/1997 για την προστασία προσωπικών δεδομένων.
Αποτελεί υποχρέωση η καταγραφή του χρόνο εργασίας των εκτελούντων κινητές δραστηριότητες οδικών μεταφορών, με την επιφύλαξη του άρθρου 2 παράγραφος 1. Τα αρχεία φυλάσσονται τουλάχιστον επί δύο έτη μετά τη λήξη της καλυπτόμενης περιόδου. Προεδρικό διάταγμα 167 (Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 2002/15/ΕΚ Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για την οργάνωση του χρόνου εργασίας των εκτελούντων κινητές δραστηριότητες οδικών μεταφορών»).
Έχω επικοινωνήσει πολλές φορές με τις υπηρεσίες σας, πάντα με σεβασμό και με στόχο να μην εκθέσω την πολιτική βούληση, αλλά Είναι πραγματικά άδικο οι οδηγοί που εργάζονται τουλάχιστον 15 ώρες την ημέρα να στερούνται σημαντικές οικογενειακές στιγμές, όπως οι σχολικές εορτές των παιδιών τους, ενώ η προστασία των δικαιωμάτων τους συχνά τίθεται σε δεύτερη μοίρα.
Η τηλεφόρτωση και διαχείριση των δεδομένων από ταχογράφους και κάρτες οδηγών που παραγκωνίστηκε δεν αποτελεί απλώς νομική υποχρέωση, αλλά βασική προϋπόθεση για την οδική ασφάλεια και την προστασία των δικαιωμάτων των οδηγών. Όταν οι ειδικοί έχουν την ευκαιρία να καθοδηγούν τις αποφάσεις, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα σύστημα που όχι μόνο εξασφαλίζει τη συμμόρφωση με τους κανόνες, αλλά βελτιώνει ουσιαστικά και την ποιότητα ζωής των οδηγών, θέτοντας τις ανάγκες τους πάνω από τα συμφέροντα των λίγων.
Πατσάς Κωνσταντίνος
Τεχνίτης-εκπαιδευτής ταχογράφων
